Casus Yazılım Nedir, Ne Yapar, Nasıl Tespit Edilir?

Epiclife

Member
Neredeyse bilgisayar var olduğu günden beri virüs var ve bir biçimde onunla gayret etmeye alıştık. Bilinen makus gayeli yazılımları da bir daha bir biçimde tespit edebilir hale geldik. Artık fazlaca daha makûs emelli bir yazılım diyebileceğimiz casus yazılımlar çıktı. Casus yazılım da bir tıp berbat hedefli yazılımdır ancak bu illetin yaptıklarını duyar duymaz, art planda sessiz sakin bir şeyler yapmaya çalışan makus gayeli yazılımlara üzüleceksiniz.

Casus yazılım bilgisayar, telefon, tablet üzere tüm aygıtlara sızabilir. Üstelik birçok vakit bu sızmayı kendi elimize onaylayarak yaparız. Casus yazılım aygıtınıza sızdığı vakit aklınıza gelen – gelmeyen her şeyinize ulaşabilir ve maalesef birçok vakit başınıza bir bela gelene kadar fark etmezsiniz. Gelin dijital belamız casus yazılım nedir, ne yapar, nasıl tespit edilirbiraz daha yakından inceleyelim.


Casus yazılım nedir?

Casus yazılım; bilgisayar, tablet, akıllı telefon üzere aygıtlara kullanıcıların haberi olmadan sızan, kullanıcının müsaadesi olmadan bilgilerini toplayan ve topladığı bilgileri üçüncü taraflara satan bir cins makûs maksatlı yazılımdır. Casus yazılımlar, günümüz dünyasının en büyük siber tehlikelerinden biri olarak kabul ediliyor.

Casus yazılım bir virüs değildir. Virüsler aygıt ortasında yayılmaya çalışır, casus yazılımın ise aygıta bir sefer girmesi kafidir. bir hayli makus hedefli yazılımdan farklı olarak casus yazılımlar, kullanıcıların fazlaca daha saklı ve kıymetli datalarına erişebilir. Bu cins kıymetli bilgilerin çalınması demek, kullanıcıların sırf dijital hayatında değil gerçek ömründe da meseleler yaşaması demektir.

Casus yazılım ne yapar?


Casus yazılım birçok vakit paket yazılımlar içerisinde kapalı olarak gelir. Kullanıcı, yazılım yükleme onayı verirken fark etmeden casus yazılımı da onaylar. Asla okumadığımız ve çabucak onayladığımız kullanıcı kontratlarında yer alan tek bir unsur ile casus yazılımın yüklenmesine onay verebilirsiniz.

Casus yazılımın çalışma prensibi üç temel adımdan oluşur; sızma, data toplama ve bilgileri gönderme. Aygıtınıza bir biçimde sızan casus yazılım, ekran imajlarına kadar tüm datalarınızı toplar ve sonrasındasında bu dataları yazılımın sahibine gönderir. O da artık neler yapar kim bilir. Casus yazılımın ulaşabildiği datalardan kimileri şunlardır;

  • Oturum açma ayrıntıları
  • Kullanıcı isimleri ve parolalar
  • PIN kodları
  • Kredi ve banka kartı numaraları
  • Klavye vuruşları
  • Tarama alışkanlıkları
  • E-posta adresleri
  • Uçtan uca şifrelenmiş bildiriler
  • Ekran imgeleri
Casus yazılım çeşitleri:

  • Bir yazılım paketi ortasında gizlenerek aygıtınıza sızan ‘Truva atı’ casus yazılımı
  • Bilgilerinizi reklamverenlere satan ve aldatıcı reklamlar gösteren ‘Adware’ casus yazılım
  • İnternet siteleri üzerinden sızan ve online alışkanlıklarınızı takip eden ‘Tarama-izleme’ casus yazılımı
  • Ekran imgelerini, klavye vuruşlarını, ziyaret edilen internet sitelerini ve kayıtlı e-postaları izleyen ‘Keylogger’ casus yazılımı
Casus yazılım cinslerini genel olarak bu dört temel kategoriye ayırmak mümkün. Lakin bir casus yazılım bu cinslerden hayli daha karmaşık olabilir. Bu cinslerden hiç birine ilişkin olmayan casus yazılımlar olduğu üzere bir epey farklı tıp başlığı altında pahalandırılacak casus yazılımlar da olabilir.

Casus yazılımlar hangi meselelere yol açar?


Casus yazılımların fazlaca daha zımnî ve değerli datalarınızı çalabileceğini söylemiş olduk. Bunun manası, toplumsal medya hesabınızı kaybetmekten hayli daha fazlasıdır. Data hırsızlığı ve kimlik dolandırıcılığı niçiniyle banka hesaplarınız boşaltılabilir, kredi kartınız limitine kadar harcanabilir, isminize kredi çekilebilir, isminiz kullanılarak tanıdığınız bireyler dolandırılabilir ve daha kacı.

Tüm bunları düşününce biraz yavaşça kalacak ancak casus yazılımlar aygıt hasarına da niye olabilir. Art planda devamlı çalışmakta olan casus yazılım aygıt performansını düşürür, güvenlik duvarlarını kaldırarak aygıtı tehlikelere açık hale getirir, çok ısınma ve gibisi durumlar kararında aygıtınızda kalıcı hasarlar bırakabilir.

Birtakım casus yazılımlar, kullanıcıları aldatıcı reklamlara ve internet sitelerine yönlendirir. Arama motoruna ne yazarsanız yazın karşınıza apayrı siteler çıkabilir, pop-up reklamlar dört bir yanınızı sarabilir ve hatta internet tarayıcınız açık olmasa bile reklamlar bakılırsabilirsiniz. Bu durum hudut bozucu olmasının yanı sıra tıkladığınız anda büyük tehlikeler de doğurabilir.

Casus yazılım bulaşma belirtileri nelerdir?

  • İnternet tarayıcınızın ana sayfası değişir.
  • var iseyılan arama motorunuz değişir.
  • Karşınıza anlamsız arama sonuçları ve reklamlar çıkar.
  • İnternet tarayıcınız kapalı olsa bile reklam görürsünüz.
  • Aygıt performansınız büyük oranda düşer.
  • Aygıtınız sık sık donar ve hatta çöker.
  • Aygıtınızda tanımadığınız klasörler görmeye başlarsınız.
  • Evraklarınızın yer değiştirdiğini görürsünüz.
  • Belgeleriniz silinir.
  • Gönderilmiş Öğeler klasöründe göndermediğiniz e-postalar görürsünüz.
  • https protokolü ile şifrelenmiş internet siteleri bile inançlı değil olarak görülür.
Aygıtınıza bir casus yazılım sızdığı vakit karşınıza çıkabilecek problemlerden kimileri bu türlü. Birçok vakit casus yazılım kendini bir biçimde aşikâr eder ve dikkatli kullanıcılar bu durumu anlar. Lakin kimi durumlarda casus yazılımlar hayli sinsi çalışır ve kolay kolay fark edilmeyebilir.

Casus yazılım nasıl bulaşır?


Casus yazılımların ana bulaşma kaynağı yazılım paketleridir. Kullanıcılar, sağlam olmayan bir kaynaktan bir yazılım paketi indirir ve kendi elleriyle casus yazılımı yüklerler. Sağlam olmayan indirme kaynakları, ne idüğü belgisiz yazılımlar, ücretsiz bir şeyler sunduğunu sav eden kampanyalar her vakit tehlikelidir.

E-postalarla gelen irtibatlar ve belge ekleri de casus yazılımın en çok bulaştığı yerlerdir. Muteber olmayan internet sitelerindeki çerezleri kabul et butonu bile casus yazılım aracı olabilir. Yani her an her şey olabilir. Bu niçinle sağlam olmayan hiç bir kontağa tıklamayın ve unutmayın, ücretsiz peynir yalnıza fare kapanında olur.

Casus yazılım nasıl silinir?

Şayet bilgisayarınızda, tabletinizde ya da akıllı telefonunuzda casus yazılım olduğundan şüpheleniyorsanız yapmanız gereken çabucak aygıtı sıfırlamaktır. Değerli belgelerinizi yedekledikten daha sonra aygıtı sıfırlayın ve tüm yazılımların kaldırıldığından emin olun. Birçok vakit bu süreç casus yazılımdan kurtulmanızı sağlayacaktır.

Casus yazılım bir virüs olmadığı için evraklarınızın ya da klasörlerinizin ortasına gizlenmez. Kendisi faal olarak kendi evraklarıyla hareket eden bir yazılımdır. Bu niçinle aygıt sıfırlamak en yanlışsız usul olacaktır. Lakin birtakım durumlarda profesyonel dayanak almanız gerekebilir.

Günümüz dünyasının en büyük siber tehditlerinden biri olan casus yazılım nedir, ne yapar, nasıl tespit edilir üzere merak edilen soruları yanıtladık ve husus hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. İnternet dünyası tehlikelerle dolu, nereye tıkladığınıza dikkat edin.
 
Üst